Nr. 4 – Transparantieregister Zorg 2021

Nieuwsbrief bij de openbaarmaking van de financiële gegevens 2021 in het Transparantieregister Zorg.

Samenwerkingen in het belang van de patiënt

Ook dit jaar heeft de CGR 10 relaties uit 2021 nader beoordeeld. De 10 relaties zijn geselecteerd naar type, en binnen het type op basis van een gemiddeld hoog bedrag. Geneesmiddelenbedrijven zijn gevraagd de onderliggende overeenkomst(en) aan te leveren van de betrokken relaties. Alle bedrijven hebben aan dit verzoek meegewerkt, ook bedrijven die niet zijn aangesloten bij een nationale associatie. Op basis van de overeenkomsten heeft de CGR een oordeel gevormd.

De Rapportage betreft de volgende relaties:

• Een hoogleraar krijgt een vergoeding voor deelname aan een adviesraad, een webinar en podcast;
• Een hoogleraar neemt deel aan trial steering committees voor de begeleiding van een internationale geneesmiddelenstudie.
• Een geneesmiddelenbedrijf draagt bij aan de opzet van een register voor een bepaalde aandoening bij ziekenhuizen en ontvangt daarvoor geaggregeerde data.
• Een geneesmiddelenbedrijf sponsort een project van een ziekenhuis dat ziet op thuismonitoring van kwetsbare patiënten.
• Een geneesmiddelenbedrijf sponsort een doelmatigheidsonderzoek rondom zwangerschap, geïnitieerd door een ziekenhuis.
• Een geneesmiddelenbedrijf sponsort een patiëntenorganisatie voor de opzet van een webinar over een zeldzame aandoening.
• Een patiëntenorganisatie ontvangt bijdragen van geneesmiddelenbedrijven voor gerichte voorlichting.
• Een geneesmiddelenbedrijf draagt bij aan de verbetering van de website van een patiëntenorganisatie.
• Als onderdeel van een groot wetenschappelijk onderzoek, sponsort een geneesmiddelenbedrijf een aantal bijeenkomsten van de betrokken onderzoekers.
• Een geneesmiddelenbedrijf sponsort een internationaal wetenschappelijk congres en organiseert een aantal satellietsymposia.

Uit het onderzoek van de CGR bleek dat niet alle onderliggende overeenkomsten voldoende duidelijkheid verschaffen waarvoor het geneesmiddelenbedrijf een bijdrage levert. De CGR heeft in 7 van de 10 gevallen nog navraag gedaan naar een verdere onderbouwing.

Het algemene oordeel van de CGR is dat gevraagde diensten beter kunnen worden gespecificeerd. Verder ontbrak in een aantal gevallen de begroting van gesponsorde projecten, waardoor de precieze besteding van het sponsorgeld niet volledig helder was. Ten slotte heeft de CGR gewezen op het belang van de onafhankelijkheid van patiëntenorganisaties wanneer zij worden gesponsord door geneesmiddelenbedrijven. Het verdient de voorkeur dat er meerdere sponsors zijn en langjarige sponsorverplichtingen worden vermeden.

Het algemene oordeel van de CGR is dat de samenwerkingen legitiem zijn en de zorg ten goede komen. Uit de onderzochte relaties is geen ongewenste beïnvloeding vanuit het geneesmiddelenbedrijf op de zorgprofessional en/of zorginstelling of patiëntenorganisatie gebleken. De mogelijke verbeterpunten met betrekking tot de vastlegging van financiële relaties is met de betrokken bedrijven gedeeld. Vanuit de bedrijven is de bevestiging gekomen dat de verbeterpunten ter harte worden genomen en zullen worden opgevolgd.

Transparantieregister Zorg 2021

Het algemene beeld over de financiële relaties in 2021 is zeer vergelijkbaar met 2020, toen de effecten van de coronacrisis duidelijk invloed hadden. Het aantal financiële relaties in 2021 is nagenoeg gelijk met 2020. Wel nam de totale waarde van de financiële relaties af met 8,5%, met name bij de relaties met zorginstellingen en patiëntenorganisaties. De bijdragen voor deelname aan nascholingen aan individuele zorgprofessionals (relatietype “vergoeding gastvrijheid”) nam verder af, terwijl de sponsoring van nascholingsbijeenkomsten aan samenwerkingsverbanden van zorgprofessionals (zoals wetenschappelijke verenigingen) en patiëntenorganisaties juist toenam. Verder treedt een opvallende verschuiving op in de samenwerking met zorgorganisaties van sponsoring van projecten naar dienstverleningsovereenkomsten.

In zijn totaliteit nam de totale waarde aan financiële relaties die door geneesmiddelenbedrijven over 2021 aan het Transparantieregister Zorg zijn gemeld af van € 60 miljoen in 2020 naar € 55 miljoen in 2021. Het aantal relaties met zorgprofessionals en zorginstellingen, als ook de gemiddelde waarde per relatie bleef stabiel (gemiddeld € 650 per relatie met zorgprofessionals en € 16.000 met zorginstellingen).

Overzichtstabel per categorie relatie

Onderzoek en ontwikkeling
Vergoedingen voor het uitvoeren van medisch onderzoek vallen buiten het Transparantieregister Zorg. Op basis van de Code of Conduct van EFPIA rapporteren geneesmiddelenbedrijven hun uitgaven aan R&D jaarlijks per land. De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) houdt hiervan een algemeen overzicht bij. De uitgaven in Nederland bedragen in 2020 bedragen circa € 137 miljoen. Dit vertegenwoordigt 71,4% van het totaal aan financiële relaties van geneesmiddelenbedrijven in de zorg.

Aantal bedrijven
Het aantal geneesmiddelenbedrijven dat heeft gemeld is stabiel (97). Kleinere spelers die tot de Nederlandse markt toetreden, weten het Transparantieregister Zorg goed te vinden. De naleving wordt breed gedragen, ook door bedrijven die niet zijn aangesloten bij een van de koepels die deelnemen aan de CGR.

Heeft u vragen?
Neem dan contact op met de CGR.