ADVIES van de Codecommissie op het verzoek van X (A03.036) op de voet van artikel 12 van het Reglement van de Codecommissie en de Commissie van beroep van de Stichting Code Geneesmiddelenreclame, uitgebracht door de voorzitter en de secretaris van de Codecommissie.

De Codecommissie heeft kennis genomen van de adviesaanvraag van A namens X van 23 december 2003 en van de nadere informatie die mondeling aan de secretaris van de Codecommissie is verstrekt.

1. Het verzoek van X

X is voornemens om de resultaten van een klinisch onderzoek te publiceren in het tijdschrift “Modern Medicine”. Artikelen die in dit tijdschrift ter publicatie worden aangeboden worden in de regel inhoudelijk alleen door de hoofdredacteur beoordeeld. Het tijdschrift beschikt echter ook over een Redactie adviesraad, bestaande uit zeven huisartsen, die op verzoek van de auteur(s) het aangeboden artikel kritisch doorneemt en van commentaar voorziet. De auteur(s) passen vervolgens zonodig het manuscript aan waarna de hoofdredacteur samen met de Redactie adviesraad beslist over plaatsing. X wil het artikel door de Redactie adviesraad laten beoordelen en becommentariëren voordat het gepubliceerd wordt.
X vraagt vervolgens antwoord op de vraag of de Codecommissie het artikel in deze casus als “peer-reviewed” beschouwt en of de publicatie bruikbaar is als één van de twee studies inzake het “twee studies criterium” voor rechtstreeks vergelijkende reclame.

2. Het oordeel van de Codecommissie

De twee vragen die X heeft geformuleerd, betreffen de eisen die aan de publicatie van een onderzoek moeten worden gesteld, wil dit als gezaghebbend in de beroepsgroep kunnen worden aangemerkt. In dit kader wordt veelal, en thans ook door X, gesproken van een onderzoek dat “peer reviewed” is. Het begrip ‘peer’ betekent letterlijk ‘gelijke’ of ‘weerga’ en in combinatie met review is de Codecommissie van mening dat ‘peer’ tevens inhoudt dat het moet gaat om een beoordeling door op het betreffende terrein specifieke deskundigen. Voor het oordeel of sprake is van een ‘peer review’ is derhalve van belang de vraag of de beoordeling heeft plaatsgevonden door degenen die, door de betreffende beroepsgroep en gezien de aard van het onderwerp, worden beschouwd als gezaghebbend en die behoren tot de leiders binnen hun vakgebied. Zij dienen daartoe ten minste te beschikken over adequate kennis van de laatste stand van de wetenschap (state of the art). Bovendien zal voor een peer review noodzakelijk zijn dat de beoordeling heeft plaatsgevonden met gebruikmaking van een deugdelijke procedure, waardoor het resultaat de wetenschappelijke toets der kritiek kan doorstaan.

In het onderhavige geval blijkt het te gaan om een onderzoek dat betrekking heeft op aandoening A of B. Beide aandoeningen liggen op het terrein van de Specialist S. Huisartsen kunnen op dit terrein niet als “gelijke “ of “weerga” worden aangemerkt, tenzij duidelijk zou zijn dat het onderzoek zich specifiek richt op de bemoeienissen van de huisarts met deze aandoeningen. Dit laatste kan uit de voor handen zijnde informatie echter niet worden afgeleid. De Codecommissie kan daarom niet tot de conclusie komen dat een beoordeling van het klinisch onderzoek door de Redactie adviesraad van het genoemde tijdschrift als peer reviewed kan worden aangemerkt.

In dit kader is voorts van belang in welk medium het betreffende onderzoek zal worden gepubliceerd. Om als studie in het kader van het zogeheten “twee studies criterium” te kunnen worden aanvaard, zal van publicatie in een gezaghebbend medium sprake moeten zijn. Alleen bij een dergelijke publicatie immers is verzekerd dat het artikel een afdoende wetenschappelijke basis heeft en aan eisen voldoet die aan wetenschappelijk onderzoek worden gesteld.

X stelt publicatie voor in het tijdschrift “Modern Medicine”. Blijkens de website van “Modern Medicine” is dit een praktisch en informatief tijdschrift voor arts en apotheker, dat 12 keer per jaar verschijnt. Het doel van dit tijdschrift is de lezer inzicht en overzicht te geven op medisch gebied. Het wil de lezer snel en op een prettige, toegankelijke wijze op de hoogte brengen van actuele ontwikkelingen in de gezondheidszorg. Naast artikelen met wisselende onderwerpen en vaste rubrieken bevat “Modern Medicine” een aantal wetens(chappelijke)waardigheden met aandacht voor een veelheid van onderwerpen. Deze omschrijving duidt er naar het inzicht van de Codecommissie niet op dat “Modern Medicine” als een gezaghebbend medium kan worden aangemerkt als hierboven aangegeven. Veeleer lijkt sprake te zijn van een algemeen tijdschrift waarin artikelen van verschillende aard worden opgenomen. Daarbij lijkt de wetenschappelijke verantwoording van de artikelen niet voorop te staan. Ook op dit punt kan de Codecommissie daarom niet tot een positief advies komen.

3. De kosten

De Codecommissie bepaalt dat de aan deze adviesaanvraag verbonden kosten separaat aan X in rekening zullen worden gebracht.

Aldus gedaan te Gouda op 9 januari 2004 door mr P.A. Offers, voorzitter Codecommissie, en mr J.M. Oosting, secretaris Codecommissie.