Datum uitspraak:5-7-2021
Datum publicatie:5-7-2021
Instantie:Keuringsraad
Onderwerp:Eisen aan reclame|Publieksreclame
Relevante artikelen:5.2.1.3, 5.2.2.3, 5.2.2.4, 5.2.2.7 en 5.6.1 sub a
Samenvatting:De CGR heeft een melding ontvangen over mogelijke overtredingen van de regels inzake geneesmiddelenreclame door Novo Nordisk. De melding is tweeledig en betreft ten eerste een uitnodiging voor een bijeenkomst die tevens naar niet-beroepsbeoefenaren zou zijn verstuurd met reclame voor insuline pensystemen NovoPen® 6 en NovoPen Echo® Plus, welke uitsluitend geschikt zijn voor insuline van Novo Nordisk. De melder is van mening dat hiermee sprake is van verboden publieksreclame voor een geneesmiddel dat uitsluitend op recept ter hand mag worden gesteld. Ten tweede betreft de melding een reclame-uiting voor het geneesmiddel Rybelsus (semaglutide, tabletten) op een besloten deel voor behandelaren op de website van Novo Nordisk via een deeplink in nieuwsbrieven van Kennisbank Apotheek. De melder geeft – kort samengevat - aan dat in deze uiting misleidende reclame wordt gemaakt voor Rybelsus.

Klacht
In de uitnodiging voor de lustrum bijeenkomst van V&VN zou Novo Nordisk als enige van alle sponsoren publieksreclame maken voor haar nieuw te introduceren hulpmiddelen, te weten insuline pensystemen NovoPen® 6 en NovoPen Echo® Plus. De uitnodiging zou gericht zijn aan zowel beroepsbeoefenaren als aan niet-beroepsbeoefenaren (Praktijk Ondersteuner Huisartsen (POH's), waarvan er ca. 2.000 werkzaam in Nederland). De navulbare insulinepennen zijn uitsluitend geschikt voor insuline van Novo Nordisk. Novo Nordisk zou door middel van wervende teksten voor haar nieuwe pennen, indirect publieksreclame voor haar insuline maken.
Daarnaast zou in een reclame-uiting op het besloten deel van de website van Novo Nordisk de NHG-standaard worden gebruikt ten favore van Rybelsus. De NHG-standaard zou incompleet worden overgenomen en wordt in de productkleuren van Rybelsus afgebeeld. Zo wordt de volgende zin uit de NHG-standaard weggelaten: ‘overweeg alleen behandeling indien spuiten en zelfcontrole moeilijk uitvoerbaar zijn, of het voorkomen van een hypo van belang is’. Verder zou de BMI door Novo Nordisk veel beperkter worden uitgesplitst, waardoor het zou lijken dat volgens de NHG-standaard Rybelsus ook voor gebruik in aanmerking komt voor diabeten met een BMI onder de 30, terwijl voor die groep een DPP4-remmer wordt aanbevolen en bij diabeten met een BMI tussen 30 en 35, ook eerst met een DPP4-remmer dient te worden begonnen. Daarnaast staat er m.b.t. de vergoeding: ‘Rybelsus® na metformine en SU: vergoed vanaf een BMI ≥ 30 kg/m2’, waarbij de optie die Bijlage 2 bij de Regeling Zorgverzekering wel geeft, achterwege wordt gelaten, namelijk dat het ook na basale insuline wordt vergoed en niet alleen na metformine en SU. Ten slotte zouden de meest voorkomende bijwerkingen nergens worden vermeld.

Reactie Novo Nordisk
Ten aanzien van het eerste deel van de klacht heeft Novo Nordisk laten weten dat er twee versies van de uitnodiging voor de lustrum bijeenkomst van de V&VN zijn verzonden: een versie naar beroepsbeoefenaren met de bewuste reclame-uiting en een versie naar niet-beroepsbeoefenaren zonder deze uiting. Dit is met stukken onderbouwd.
Naar aanleiding van het tweede deel van de klacht heeft Novo Nordisk besloten de betreffende uiting offline te plaatsen en niet meer met de oorspronkelijke inhoud openbaar te maken.

Oordeel van de Keuringsraad:
De Keuringsraad is van oordeel dat Novo Nordisk ten aanzien van het eerste deel van de melding voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat geen sprake is geweest van verboden publieksreclame. Er is geen sprake van overtreding van artikel 5.6.1 sub a van de Gedragscode Geneesmiddelenreclame en artikel 3.1 onderdeel b Code Publieksreclame Geneesmiddelen (publieksreclame voor UR-geneesmiddelen is verboden).

Ten aanzien van het tweede deel van de melding is de Keuringsraad van oordeel dat Novo Nordisk de Gedragscode heeft overtreden. De reclame-uiting op de website van Novo Nordisk voldoet niet aan de wettelijke voorschriften die in het kader van zelfregulering verder zijn uitgewerkt in de Gedragscode Geneesmiddelenreclame van de Stichting CGR, meer specifiek artikel 5.2.1.3 (verbod op misleiding), artikel 5.2.2.3 (de uiting dient accuraat, actueel, waarheidsgetrouw en in zijn onderdelen juist en controleerbaar te zijn), artikel 5.2.2.4 (de uiting dient in zijn totaliteit een zo volledig en nauwkeurig mogelijk beeld te geven van de werking van het geneesmiddel) en artikel 5.2.2.7 (citaten van publicaties mogen niet in strijd zijn met de strekking van de publicatie). De Keuringsraad is het overigens met Novo Nordisk eens dat het kleurgebruik geen overtreding van de Gedragscode vormt.
Gezien het feit dat Novo Nordisk de uiting offline heeft geplaatst en niet meer met de oorspronkelijke inhoud openbaar zal maken, kan worden besloten deze melding af te doen met een publicatie van de feiten en betaling door Novo Nordisk van de gemaakte kosten van het Secretariaat.